Hội nghị xúc tiến đầu tư với chủ đề “Khu thương mại tự do thành phố Hải Phòng – Điểm đến của kỷ nguyên mới” được UBND thành phố Hải Phòng, Ban Quản lý Khu kinh tế Hải Phòng phối hợp với Cục Đầu tư nước ngoài (Bộ Tài chính) tổ chức ngày 11/12 tại Trung tâm Hội nghị – Biểu diễn thành phố.

Sự kiện nhằm giới thiệu tiềm năng phát triển của Hải Phòng trong giai đoạn mới và các chính sách đặc thù được ban hành theo Nghị quyết 226/2025/QH15, trong đó trọng tâm là việc thành lập Khu thương mại tự do (FTZ).

Phó Chủ tịch UBND thành phố Hải Phòng Lê Trung Kiên cho biết FTZ là mô hình mới, được xây dựng trên cơ sở kinh nghiệm quốc tế và lợi thế của địa phương. Đây là khu thương mại tự do đầu tiên tại miền Bắc, thể hiện tư duy quản lý mới của thành phố.

Ông nhấn mạnh FTZ sẽ tạo ra môi trường thông thoáng, hỗ trợ doanh nghiệp giải quyết bài toán chuỗi cung ứng toàn cầu, đồng thời không chỉ dựa vào ưu đãi thuế mà hướng tới thủ tục tối giản và cơ chế vượt trội nhằm bảo đảm quyền lợi nhà đầu tư.

Trong 11 năm liên tiếp, Hải Phòng duy trì tăng trưởng kinh tế trên 10%, thuộc nhóm cao nhất cả nước. Môi trường đầu tư liên tục cải thiện đã đưa thành phố trở thành điểm đến của nhiều doanh nghiệp trong và ngoài nước.

Theo lãnh đạo thành phố, việc xây dựng mô hình FTZ là bước đi cần thiết để tạo động lực tăng trưởng mới, gia tăng sức cạnh tranh trong bối cảnh kinh tế toàn cầu biến động.

Triển khai mô hình FTZ tại ba vị trí chiến lược

Theo Nghị quyết 226, Bộ Tài chính đang phối hợp cùng Hải Phòng hoàn thiện khung pháp lý cho FTZ, đặc biệt trong lĩnh vực thuế quan, hải quan, tài chính và thương mại quốc tế. Đây được xem là “khung thể chế vàng” giúp thành phố bứt phá và nâng cao vị thế trong chuỗi giá trị khu vực. FTZ Hải Phòng được kỳ vọng tạo hệ sinh thái đồng bộ, toàn diện và bền vững, với nhiều cơ chế ưu đãi chưa từng có tiền lệ.

Ông Phạm Văn Thép, Trưởng ban Quản lý Khu kinh tế Hải Phòng, cho biết FTZ có quy mô gần 6.300ha, bố trí tại ba vị trí chiến lược không liền kề, kết nối chặt chẽ với hai khu kinh tế động lực của thành phố. Sự phân bổ này giúp tận dụng tối đa hạ tầng hiện hữu, hạ tầng quy hoạch và ưu thế giao thông, tạo mô hình linh hoạt và thích ứng cao với nhu cầu của nhà đầu tư.

Phó Cục trưởng Cục Đầu tư nước ngoài Nguyễn Anh Tuấn đánh giá Hải Phòng hiện nằm trong nhóm ba địa phương thu hút FDI lớn nhất cả nước, với hơn 50 tỷ USD vốn lũy kế từ 50 quốc gia và vùng lãnh thổ. Thành phố đã trở thành trung tâm công nghiệp – cảng biển hiện đại, đóng vai trò điểm tựa của chuỗi cung ứng ở miền Bắc.

Tại hội nghị, các chuyên gia nêu ba định hướng quan trọng cho sự phát triển FTZ: chuyển từ “công nghiệp hóa” sang “quốc tế hóa thương mại và logistics”; xây dựng FTZ như một phần trong cải cách thể chế và hạ tầng thương mại quốc gia; và bảo đảm vai trò dẫn dắt vùng Duyên hải Bắc Bộ cùng hành lang kinh tế Lạng Sơn – Hà Nội – Hải Phòng. Ba yêu cầu đặt ra gồm chuẩn xanh – chuẩn quốc tế – chuẩn số hóa; phát triển năng lượng sạch, logistics hiện đại; và tăng cường hợp tác để hình thành cụm công nghệ cao, gắn kết cảng biển – logistics – công nghiệp hỗ trợ.

Chủ tịch EuroCham Việt Nam Bruno Jaspaert nhận định Hải Phòng sở hữu lợi thế cốt lõi để dẫn đầu mô hình FTZ thế hệ mới nhờ hệ thống cảng nước sâu, mạng lưới cao tốc và kết nối quốc tế. Các doanh nghiệp châu Âu đã rót 28 tỷ USD vào thành phố và sẵn sàng mở rộng nếu FTZ vận hành theo tiêu chuẩn hài hòa với quy định của EU. EuroCham đề xuất xây dựng cổng thông tin minh bạch về cấp phép, hải quan, môi trường và nghĩa vụ thay đổi của nhà đầu tư.

Ông Koen Soenens, Giám đốc Kinh doanh và Marketing Tổ hợp DEEP C, cho biết đơn vị sẽ phát triển hệ sinh thái vận hành FTZ và sẵn sàng đóng vai trò “cánh tay vận hành”. Theo ông, FTZ Hải Phòng là cam kết rằng thành phố sẽ tiếp tục khẳng định vị thế trung tâm công nghiệp và logistics tại miền Bắc.

Pháp lý đồng bộ, hạ tầng sẵn sàng, tư duy quản lý đổi mới

Ở góc nhìn doanh nghiệp trong nước, ông Nguyễn Thành Phương – Tổng giám đốc Tập đoàn Đầu tư Sao Đỏ – kiến nghị cần có cơ chế ưu đãi cho các dự án FDI cam kết nội địa hóa, đồng thời xây dựng quỹ phát triển công nghiệp hỗ trợ và chương trình nâng cấp năng lực cho doanh nghiệp tại Hải Phòng. Ông đề xuất phát triển nền tảng số kết nối cung – cầu và cơ sở dữ liệu nhà cung ứng để rút ngắn thời gian tìm đối tác của doanh nghiệp FDI.

Kết luận hội nghị, Phó Chủ tịch UBND thành phố Lê Trung Kiên nêu ba thông điệp then chốt gửi tới nhà đầu tư. Thứ nhất, cơ sở pháp lý của FTZ đã hoàn thiện. FTZ Hải Phòng không còn là ý tưởng mà đã được quy định bằng Nghị quyết 226 của Quốc hội và các nghị quyết của HĐND thành phố. Chính sách ưu đãi thuế, quy trình thu hồi đất rút gọn cùng các gói hỗ trợ tài chính cho đào tạo nhân lực và R&D đều đã có hiệu lực.

Thứ hai, hạ tầng của FTZ đã sẵn sàng cho làn sóng đầu tư mới. Ba vị trí của FTZ đều được kết nối hiệu quả với hệ thống cảng biển, sân bay, cao tốc và sắp tới là đường sắt liên vận quốc tế, tạo hệ sinh thái logistics hoàn chỉnh và tối ưu chi phí cho doanh nghiệp.

Cuối cùng, thành phố cam kết đổi mới toàn diện tư duy quản lý. Trong bối cảnh cạnh tranh toàn cầu, Hải Phòng sẽ chuyển từ mô hình “quản lý, cho phép” sang “phục vụ, kiến tạo”, giải quyết mọi vướng mắc của doanh nghiệp với tinh thần trách nhiệm cao nhất và trong thời gian nhanh nhất.