Yêu cầu trên được Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đưa ra tại buổi gặp mặt, biểu dương các học sinh đoạt giải tại các kỳ thi quốc tế năm 2025, sáng 26/12. Đề án này phải được trình Thủ tướng trong quý I/2026.

Nhiều ngôi trường trở thành cái nôi “đào tạo nhân tài” nổi tiếng

Bày tỏ vui mừng chào đón 91 cháu học sinh đạt thành tích xuất sắc, Thủ tướng nhắc lại truyền thống hiếu học, tôn sư trọng đạo, quý trọng hiền tài được hun đúc qua hàng ngàn năm lịch sử và là nguồn lực nội sinh mạnh mẽ của dân tộc ta.

Thủ tướng nhấn mạnh, Đảng, Nhà nước xác định con người là trung tâm, chủ thể, mục tiêu, động lực, nguồn lực phát triển, lấy khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số làm nền tảng cho phát triển nhanh, bền vững. Giáo dục và đào tạo là quốc sách hàng đầu, nền tảng hình thành và phát triển nhân cách, năng lực.

Thủ tướng nêu rõ, trong bối cảnh phát triển bùng nổ của khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, nhất là trí tuệ nhân tạo, điện toán đám mây và xu thế chuyển đổi xanh, chuyển đổi số, công tác đào tạo, bồi dưỡng, phát triển tài năng và trọng dụng nhân tài là yêu cầu khách quan, lựa chọn chiến lược, ưu tiên hàng đầu.

Theo Thủ tướng, nhờ sự quan tâm đặc biệt của Đảng, Nhà nước, của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội, nền giáo dục nước ta đã không ngừng phát triển và đạt được những kết quả rất đáng trân trọng, đặc biệt là đào tạo, bồi dưỡng, phát triển tài năng.

Việt Nam thuộc nhóm 21 quốc gia sớm đạt mục tiêu phát triển bền vững của Liên Hợp Quốc đến năm 2030 về giáo dục chất lượng. Đặc biệt đạt được những thành tích nổi bật tại các kỳ thi học sinh giỏi quốc gia, cuộc thi khoa học, kỹ thuật, thể thao, văn hóa nghệ thuật trong nước, khu vực và quốc tế, đặc biệt tại các kỳ thi Olympic.

Nhiều năm liền, Việt Nam thuộc nhóm 10 quốc gia có kết quả tốt nhất tại các kỳ thi Olympic toán học, vật lý, hóa học, sinh học và tin học trên toàn thế giới.

Trong năm học 2024-2025, Việt Nam có 7 đoàn tham dự các Olympic khu vực, quốc tế ở các môn toán, vật lý, hóa học, sinh học và tin học với 37/37 lượt học sinh tham gia. Tất cả các học sinh đều đoạt giải.

Đặc biệt, 4/4 học sinh tham dự Olympic hóa học quốc tế đều đoạt Huy chương Vàng, thành tích cao nhất từ trước đến nay.

Nhiều ngôi trường trên cả nước trở thành “cái nôi” đào tạo nhân tài nổi tiếng cả trong và ngoài nước, có nhiều học sinh đoạt giải Olympic quốc tế như Trường THPT Chuyên Khoa học tự nhiên (Đại học Quốc gia Hà Nội), Trường THPT Chuyên Hà Nội – Amsterdam, Trường Chuyên Lam Sơn – Thanh Hóa, Trường THPT chuyên Quốc học Huế, Trường THPT năng khiếu TPHCM, THPT chuyên Phan Bội Châu (Nghệ An).

Thủ tướng khẳng định những tấm huy chương quý giá, đầy tự hào đó là kết tinh của trí tuệ, ý chí bền bỉ, tinh thần vượt khó, khát vọng vươn lên, cùng sự nỗ lực học tập và rèn luyện không ngừng; được vun đắp bởi sự tận tâm chăm lo của thầy cô, nhà trường, gia đình và toàn xã hội.

“Những thành tích xuất sắc này không chỉ là niềm tự hào của từng học sinh, mà còn là minh chứng cho chất lượng giáo dục phổ thông ngày càng được nâng cao”, theo lời Thủ tướng.

Thay mặt Chính phủ, Thủ tướng biểu dương và nhiệt liệt chúc mừng những thành tích xuất sắc của các cháu học sinh, các nhà trường trong thời gian qua, đóng góp quan trọng vào những thành tích của nền giáo dục nước nhà cũng như thành tựu chung của đất nước.

Ưu đãi, hỗ trợ học phí, cấp học bổng cho học sinh tài năng

Thủ tướng đề nghị Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo cùng các Bộ trưởng, trưởng ngành, Bí thư, Chủ tịch tỉnh/thành phố tiếp tục quan tâm, chăm lo hơn nữa cho giáo dục và đào tạo.

Trong đó, theo Thủ tướng, phải ưu tiên bố trí nguồn lực, tập trung chăm lo hơn nữa cho phát hiện, đào tạo, bồi dưỡng và phát triển học sinh tài năng; khơi dậy mọi nguồn lực, thúc đẩy tinh thần ham học hỏi, sáng tạo của học sinh tài năng và phong trào thi đua học tập suốt đời.

Việc tuyển chọn, đào tạo, bồi dưỡng học sinh tài năng phải trên cơ sở khoa học, phù hợp và đáp ứng nhu cầu thực tiễn. Chú trọng phát hiện, tuyển chọn các thầy cô giáo, huấn luyện viên tài năng, có trình độ chuyên môn giỏi, giàu kinh nghiệm để đào tạo, bồi dưỡng học sinh tài năng.

Thủ tướng yêu cầu, Bộ Giáo dục và Đào tạo phối hợp với các bộ, cơ quan liên quan khẩn trương xây dựng Đề án phát hiện và bồi dưỡng nhân tài trẻ Việt Nam, trình Thủ tướng Chính phủ trong quý I/2026.

Trong đó, Thủ tướng lưu ý xây dựng cơ chế, chính sách đột phá, nhất là ưu đãi, hỗ trợ học phí, cấp học bổng cho các học sinh tài năng, khuyến khích cơ chế đào tạo song bằng và thí điểm học vượt cấp, vượt lớp phù hợp thực tiễn. Tập trung phát triển các cơ sở giáo dục phổ thông và đại học có thế mạnh trở thành hạt nhân mạng lưới đào tạo xuất sắc và tài năng trong các bộ môn STEM.

Một số lĩnh vực công nghệ cần ưu tiên như trí tuệ nhân tạo, bán dẫn, vật liệu mới, công nghệ sinh học và các môn khoa học xã hội nhân văn…

Người đứng đầu Chính phủ định hướng có chính sách đặc thù thu hút nhân tài, nhà khoa học, chuyên gia giỏi là người Việt Nam ở nước ngoài và người nước ngoài về làm việc tại Việt Nam. Khuyến khích tổ chức, tham gia các hội thảo, diễn đàn giữa các nhà khoa học trong, ngoài nước với các nhà khoa học trẻ, nghiên cứu sinh, sinh viên giỏi, tài năng, nhà khoa học trẻ.

Đối với các trường, Thủ tướng yêu cầu tập trung thực hiện các chương trình đào tạo bồi dưỡng thường xuyên, liên tục, toàn diện, phát triển từ nền tảng đến nâng cao, đặc biệt chú trọng các môn STEM. Song song với đó phải đầu tư trang thiết bị, cơ sở vật chất, thư viện, phòng thí nghiệm, thực hành và có chế độ khen thưởng, động viên xứng đáng cho giáo viên, học sinh tài năng xuất sắc, đạt thành tích cao.

Thủ tướng lưu ý cần có tư duy, phương pháp luận và cách tiếp cận phù hợp với các em học sinh, nhất là với nhân tài và học sinh cá biệt. Luôn coi các em như người thân để có sự chia sẻ, cảm thông, hỗ trợ.

Khẳng định tương lai tươi đẹp đang chờ đón các cháu học sinh, Thủ tướng đề nghị hãy noi theo những tấm gương sáng của thế hệ đi trước và phát huy những thành tích đạt được, nỗ lực đạt thành tích cao hơn.

“Các cháu hãy sống một cuộc sống tràn đầy đam mê, hoài bão, khát vọng vươn lên, vượt qua khó khăn, thách thức và giới hạn của chính bản thân mình để gặt hái những thành công lớn hơn, chinh phục những đỉnh cao hơn. Hãy học để có phẩm chất đạo đức tốt, trí tuệ sáng tạo, sức khỏe dồi dào và tâm hồn nhân ái. Học để tự khẳng định mình. Học để trở thành những công dân hữu ích, phụng sự Tổ quốc, phục vụ nhân dân”, Thủ tướng nhấn mạnh.