Ngày 25/12, Chi cục Kiểm lâm TPHCM tiếp nhận một con chim hồng hoàng do ông Phạm Văn Tính (43 tuổi, ngụ xã Xuân Thới Sơn) bàn giao.

Ông Tính cho biết, chiều 24/12, trong lúc đứng trước sân nhà trên đường Xuân Thới Sơn 36, ông bất ngờ phát hiện một con chim lớn bay từ ngoài ruộng vào, đậu xuống lùm cây gần nhà.

Nhận thấy con chim có hình dáng khác thường, mỏ dài và lớn, ông Tính tiếp cận, bắt giữ. Qua kiểm tra, con chim nặng gần 3kg. Biết đây là chim hồng hoàng, thuộc loài động vật nguy cấp, quý, hiếm, ông đã trình báo chính quyền địa phương.

Trước đó, ngày 22/12, ông Phùng Anh Tú cũng bắt được một con chim hồng hoàng trên đường Trương Thị Như, cách nhà ông Tính khoảng 500m. Ông Tú tạm giữ con vật, trình báo công an địa phương và bàn giao cho lực lượng kiểm lâm.

Đại diện Đội Kiểm lâm cơ động và phòng cháy chữa cháy rừng số 1 (Chi cục Kiểm lâm TPHCM) cho biết, khu vực xã Xuân Thới Sơn không phải là sinh cảnh tự nhiên của chim hồng hoàng.

“Việc 2 con chim hồng hoàng cùng xuất hiện trong thời gian ngắn tại một khu vực không phù hợp với sinh cảnh cho thấy khả năng rất cao chim đã bị nuôi nhốt trước đó. Có thể chim bị sổng chuồng hoặc người nuôi tự thả ra vì lo ngại trách nhiệm pháp lý”, đại diện đơn vị nhận định.

Theo vị này, chim hồng hoàng thuộc nhóm IB, là nhóm động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm được bảo vệ ở mức cao nhất. Chỉ cần xác định được hành vi nuôi nhốt trái phép chim thuộc nhóm này đã có thể xem xét trách nhiệm hình sự. Tuy nhiên, hiện mới dừng lại ở mức nghi vấn.

Liên quan đến cách xử lý khi người dân phát hiện động vật hoang dã, đại diện Đội Kiểm lâm cơ động và phòng cháy chữa cháy rừng số 1 cho biết, theo Thông tư số 26 năm 2025 của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, việc mua bán, nuôi nhốt chim cảnh là động vật rừng phải có hồ sơ chứng minh nguồn gốc hợp pháp, kèm bảng kê lâm sản và xác nhận của kiểm lâm sở tại.

Khi phát hiện hoặc giữ được động vật rừng, người dân cần báo ngay cho chính quyền địa phương hoặc cơ quan kiểm lâm sở tại để tiếp nhận, chăm sóc và xử lý.

Trường hợp đang nuôi động vật rừng nhưng không có hồ sơ chứng minh nguồn gốc hợp pháp, người nuôi nên tự nguyện giao nộp. Pháp luật nghiêm cấm mọi hành vi săn bắt, mua bán, vận chuyển, nuôi nhốt trái phép động vật rừng, kể cả nuôi làm cảnh.

“Riêng đối với chim hồng hoàng, hiện trên địa bàn TPHCM không có cá nhân nào được phép gây nuôi. Nếu không tự nguyện giao nộp mà bị phát hiện, tùy mức độ vi phạm có thể bị xử phạt hành chính hoặc xử lý hình sự theo quy định của Bộ luật Hình sự”, đại diện kiểm lâm nhấn mạnh.

Theo quy định, nếu hành vi vi phạm ở mức xử phạt hành chính, người vi phạm có thể bị phạt tiền từ 1 triệu đồng đến 300 triệu đồng theo Nghị định 35 năm 2019 (sửa đổi, bổ sung tại Nghị định 07 năm 2022) và bị tịch thu tang vật.

Trường hợp có dấu hiệu hình sự, cơ quan chức năng có thể khởi tố về tội “Vi phạm quy định về bảo vệ động vật hoang dã” theo Điều 234 hoặc “Vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm” theo Điều 244 Bộ luật Hình sự.

Cơ quan chức năng khuyến cáo, không phải loài động vật nào cũng có thể nuôi làm thú cưng. Trước khi nuôi, người dân cần tìm hiểu kỹ loài vật có thuộc danh mục được phép hay không, nguồn gốc phải hợp pháp và đáp ứng đầy đủ các điều kiện theo quy định pháp luật để tránh rủi ro pháp lý về sau.