Hội đồng tỉnh Niigata (Nhật Bản) thông qua cuộc bỏ phiếu tín nhiệm ngày 22/12, cho phép Kashiwazaki-Kariwa, nhà máy điện hạt nhân lớn nhất thế giới, hoạt động trở lại. Đây là bước ngoặt quay trở lại năng lượng hạt nhân của đất nước gần 15 năm sau thảm họa Fukushima.

Nhà máy Kashiwazaki-Kariwa nằm cách Tokyo khoảng 220 km, là một trong số 54 lò phản ứng bị đóng cửa sau trận động đất và sóng thần năm 2011. Thiệt hại của nhà máy trước thiên tai trở thành thảm họa hạt nhân tồi tệ nhất thế giới kể từ vụ Chernobyl (Ukraine).

Sau thảm họa trên, Nhật Bản đã khởi động lại 14 trong số 33 nhà máy còn khả năng hoạt động, nhằm giảm dần phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch nhập khẩu. Nhà máy Kashiwazaki-Kariwa được quản lý bởi Công ty Điện lực Tokyo (Tepco), cũng là đơn vị từng vận hành nhà máy Fukushima trước sự cố.

Kashiwazaki-Kariwa gồm 7 lò phản ứng, với tổng công suất 8,2 GW, đủ cấp điện cho vài triệu hộ gia đình. Tepco cân nhắc tái kích hoạt lò phản ứng đầu tiên vào ngày 20/1, công suất 1,36 GW, theo đài truyền hình NHK. Họ dự tính khởi động lò phản ứng nữa cùng công suất vào khoảng năm 2030.

“Chúng tôi cam kết không để xảy ra sự cố, đảm bảo người dân Niigata không bao giờ phải trải qua điều tồi tệ tương tự”, Masakatsu Takata, người phát ngôn của Tepco, nói. Đầu năm nay, họ cam kết đầu tư 100 tỷ yen (641 triệu USD) vào tỉnh trong 10 năm tới, nhằm giành sự ủng hộ của dân địa phương.

Những việc trên là không đủ để an lòng người dân. Trong khi chính quyền địa phương chốt phê duyệt dự án, khoảng 300 người biểu tình bên ngoài hội trường với các biểu ngữ “Không hạt nhân”. Theo kết quả khảo sát do tỉnh công bố hai tháng trước, 60% cư dân không nghĩ rằng nhà máy đáp ứng đủ điều kiện tái khởi động, gần 70% lo ngại việc Tepco vận hành.

Bà Ayako Oga, 52 tuổi, di cư đến Niigata trong cuộc tháo chạy khỏi thảm họa Fukushima năm 2011. Thời điểm đó, bà sơ tán cùng 160.000 người khác. Bà vẫn đang phải vật lộn với hội chứng rối loạn căng thẳng sau chấn thương từ sự cố Fukushima.

Thủ tướng Sanae Takaichi, người nhậm chức hai tháng trước, ủng hộ việc khởi động lại các nhà máy điện hạt nhân để tăng cường an ninh năng lượng và bù đắp chi phí nhập khẩu nhiên liệu hóa thạch, chiếm 60-70% sản lượng điện của Nhật Bản. Năm ngoái, họ chi 10.700 tỷ yen (68 tỷ USD) mua khí hóa lỏng tự nhiên (LNG) và than đá, chiếm một phần mười tổng kim ngạch nhập khẩu.

Mặc dù dân số đang giảm, Nhật Bản dự kiến nhu cầu năng lượng sẽ tăng trong thập kỷ tới, do sự bùng nổ của trung tâm dữ liệu AI và cam kết khử carbon. Họ đặt mục tiêu tăng gấp đôi tỷ lệ hạt nhân trong cơ cấu điện, lên 20% vào năm 2040.

Nhưng với bà Oga, người cùng hòa chung đám đông bên ngoài hội trường hô vang “Đừng bao giờ quên bài học của Fukushima!”, sự hồi sinh của điện hạt nhân là một lời nhắc nhở về những gì đáng sợ từng xảy ra.

“Là một nạn nhân của thảm họa Fukushima, tôi mong không ai, dù ở Nhật Bản hay bất cứ nơi nào trên thế giới, phải chịu đựng sự cố tương tự”, bà Oga nói.

Bảo Bảo (theo Reuters)