Trong tương lai, cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ chia sẻ chức năng trung chuyển quốc tế với Cái Mép – Thị Vải, giúp phân bổ hợp lý luồng hàng, giảm áp lực hạ tầng và tạo dư địa phát triển bền vững. Đây là định hướng được nêu trong dự thảo tờ trình phê duyệt đề án “Tiếp tục phát triển, hiện đại hóa cảng cửa ngõ quốc tế Cái Mép – Thị Vải thành cảng quốc tế trung chuyển lớn nhất cả nước và có tầm cỡ khu vực Châu Á và thế giới” của TPHCM.

Hiện nay, hàng hóa, container thông qua Cái Mép – Thị Vải chủ yếu là hàng xuất nhập khẩu của Việt Nam, tỷ lệ hàng trung chuyển quốc tế mới chiếm khoảng 4-5%. Trong khi đó, xu hướng phát triển cảng biển thế giới cho thấy các cảng trung chuyển quy mô lớn đang giữ vai trò then chốt trong chuỗi logistics toàn cầu.

Trong bối cảnh sản lượng hàng hóa qua hệ thống cảng biển TPHCM tăng nhanh, dự thảo đề án xác định việc chuyển dịch vai trò của Cái Mép – Thị Vải là cần thiết nhằm đáp ứng nhu cầu tăng trưởng, giảm chi phí logistics và nâng cao vị thế của Việt Nam trên bản đồ hàng hải quốc tế. Cảng Cái Mép – Thị Vải cần nâng tầm từ vai trò cảng cửa ngõ phục vụ xuất nhập khẩu trong nước sang mô hình kết hợp trung chuyển quốc tế, qua đó gia tăng sức cạnh tranh với các trung tâm trung chuyển lớn trong khu vực Đông Nam Á .

Một nội dung đáng chú ý của dự thảo là định hướng phát triển Cái Mép – Thị Vải trong mối liên kết tổng thể với cảng trung chuyển quốc tế tại Cần Giờ. Hai khu vực này không phát triển tách rời mà được quy hoạch như một cụm cảng trung chuyển quốc tế lớn tại cửa sông Cái Mép.

Trong dài hạn, Cần Giờ chia sẻ chức năng trung chuyển quốc tế với Cái Mép – Thị Vải, giúp phân bổ hợp lý luồng hàng, giảm áp lực hạ tầng và tạo dư địa phát triển bền vững cho toàn cụm cảng. Sự liên kết này cũng được kỳ vọng sẽ tạo sức hút đối với các hãng tàu lớn, qua đó từng bước dịch chuyển luồng hàng trung chuyển từ các cảng trung tâm trong khu vực về Việt Nam.

Theo dự thảo, Cái Mép – Thị Vải có nhiều lợi thế nổi bật như vị trí gần các tuyến hàng hải quốc tế, luồng hàng hải sâu và ổn định, khả năng tiếp nhận tàu container siêu lớn. Bên cạnh đó, khu vực đã có sự hiện diện của hầu hết hãng tàu container hàng đầu thế giới, một số hãng trực tiếp tham gia đầu tư, khai thác bến cảng.

Dự báo nhu cầu hàng container trung chuyển quốc tế tại khu vực Đông Nam Á tiếp tục tăng mạnh trong các thập kỷ tới, trong khi công suất của các trung tâm trung chuyển hiện hữu đang dần tiệm cận giới hạn. Đây được xem là dư địa quan trọng để Cái Mép – Thị Vải và Cần Giờ tham gia sâu hơn vào thị trường trung chuyển quốc tế.

Dự thảo đề án xác định lộ trình phát triển Cái Mép – Thị Vải theo hướng từng bước nâng cao vai trò trung chuyển quốc tế. Theo đó, đến năm 2030, khu cảng này được định hướng trở thành cảng cửa ngõ khu vực kết hợp trung chuyển quốc tế, với tỷ lệ hàng trung chuyển quốc tế chiếm khoảng 10% tổng sản lượng container thông qua.

Giai đoạn 2030-2050, tỷ lệ hàng trung chuyển quốc tế sẽ tiếp tục được nâng lên mức 20-25%, song song với việc hoàn thiện hạ tầng kết nối và xây dựng các cơ chế, chính sách nhằm thu hút các hãng tàu và nhà đầu tư chiến lược.

Về dài hạn, Cái Mép – Thị Vải hướng tới mô hình cảng trung chuyển quốc tế thực thụ, với tỷ lệ hàng trung chuyển đạt khoảng 50%, gắn với sự hình thành và vận hành đồng bộ của cảng trung chuyển Cần Giờ, qua đó từng bước hình thành cụm cảng trung chuyển quốc tế quy mô lớn tại cửa ngõ phía Nam, đủ năng lực tiếp nhận tàu container siêu lớn, tích hợp logistics và dịch vụ hậu cần hiện đại, phát triển theo hướng xanh, bền vững.