Sáng 11/12, Quốc hội thông qua Nghị quyết của Quốc hội về cơ chế, chính sách phát triển năng lượng quốc gia giai đoạn 2026-2030. Nghị quyết này có hiệu lực thi hành từ ngày 1/3/2026.

Đề nghị xử lý hình sự nếu thủy điện nhỏ gây tổn hại đến tính mạng người dân

Trước đó, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên thừa ủy quyền của Thủ tướng trình bày báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo nghị quyết này.

Có ý kiến đại biểu Quốc hội cho rằng điều 1 phạm vi điều chỉnh không đề cập đến là thủy điện, đặc biệt là quy hoạch và các biện pháp để hạn chế tác dụng có hại của thủy điện nhỏ và vừa, đảm bảo sự an toàn cho nhân dân và cộng đồng.

Có đại biểu Quốc hội đề nghị rà soát lại tất cả thủy điện nhỏ và vừa ở nước ta để bảm bảo an toàn, có cơ chế đền bù cho dân xứng đáng khi xả lũ gây thiệt hại, xử lý hình sự khi gây tổn hại đến tính mạng.

Đại biểu cũng đề nghị Nhà nước đầu tư thật lớn để làm thủy điện lớn và thay bằng việc làm điện gió và điện mặt trời; đồng thời, đưa những nội dung về thủy điện trên vào các cả văn bản có tính pháp lý, kể cả nghị quyết này của Quốc hội.

Về nội dung này, Chính phủ cho biết dự án điện lực đã bao gồm dự án nguồn thủy điện.

Về nội dung phát triển nguồn thủy điện nhỏ như ý kiến đại biểu Quốc hội nêu, Chính phủ cho hay các dự án thủy điện nhỏ không gặp vướng mắc lớn trong triển khai đầu tư xây dựng theo quy định hiện hành.

Theo Chính phủ, đối với các quy định cụ thể về bảo vệ môi trường, an toàn hồ đập sẽ được quy định tại pháp luật có liên quan để bảo đảm tính ổn định, dài hạn và phù hợp với phạm vi của nghị quyết của Quốc hội.

Bên cạnh đó, Chính phủ cho hay dự thảo nghị quyết của Quốc hội được xây dựng trên cơ sở bám sát, thể chế hóa Nghị quyết số 70-NQ/TW của Bộ Chính trị, để bảo đảm tháo gỡ các điểm nghẽn trong năm 2025 và đáp ứng mục tiêu an ninh năng lượng giai đoạn 2026-2030.

Theo đó, nội dung nghị quyết chủ yếu nhằm xây dựng cơ chế chính sách vượt trội để tháo gỡ một số khó khăn vướng mắc đối với các dự án nguồn điện, lưới điện phục vụ mục tiêu phát triển kinh tế đất nước giai đoạn 2026-2030.

Đối với vấn đề đảm bảo hài hoà giữa phát triển nguồn thuỷ điện với đảm bảo an toàn vận hành, đảm bảo môi trường xã hội trong dài hạn, Chính phủ tiếp thu ý kiến của đại biểu Quốc hội.

Chính phủ khẳng định quá trình triển khai phát triển nguồn điện theo quy hoạch đã duyệt, Chính phủ sẽ tiếp tục tăng cường chỉ đạo địa phương thực hiện tốt công tác kiểm tra, rà soát các khâu trong phát triển nhà máy thuỷ điện nhỏ nhằm phát triển bền vững, có chọn lọc nhưng cũng tận dụng tối đa tiềm năng sẵn có đối với nguồn thuỷ điện.

Doanh nghiệp Nhà nước và tư nhân tham gia đầu tư điện hạt nhân mô đun nhỏ

Về phát triển điện hạt nhân mô đun nhỏ (SMR), có ý kiến cho rằng nghị quyết quy định chỉ gồm doanh nghiệp Nhà nước và doanh nghiệp tư nhân tham gia nghiên cứu đầu tư phát triển.

Theo đại biểu Quốc hội, quy định như vậy hạn chế nguồn lực, không phù hợp với Nghị quyết số 68 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân, hạn chế doanh nghiệp không thuộc khu vực Nhà nước.

Do đó, đại biểu Quốc hội đề nghị thay cụm từ “doanh nghiệp khu vực Nhà nước” bằng cụm từ “doanh nghiệp” để tất cả các doanh nghiệp thuộc khu vực Nhà nước và doanh nghiệp ngoài khu vực Nhà nước đều được tham gia nghiên cứu đầu tư phát triển điện hạt nhân mô đun nhỏ.

Ngoài ra, cần có quy định về một số chính sách của Nhà nước cho việc phát triển điện hạt nhân mô đun nhỏ vì đây là lĩnh vực sản xuất mới nên cần phải ban hành một số cơ chế, chính sách để phát triển loại hình sản xuất điện này.

Về nội dung này, Chính phủ cho biết quy định “doanh nghiệp khu vực Nhà nước và tư nhân tham gia nghiên cứu đầu tư phát triển điện hạt nhân mô đun nhỏ” như nêu trong dự thảo nghị quyết là đã bao gồm đầy đủ các loại hình doanh nghiệp và phù hợp với chủ trương của Bộ Chính trị tại Nghị quyết 70-NQ/TW.

Tiếp thu ý kiến góp ý, cơ quan soạn thảo đã điều chỉnh, bổ sung quy định giao Chính phủ quy định cơ chế, chính sách đầu tư phát triển điện hạt nhân khi phù hợp.