Sáng 11/12, với đa số đại biểu có mặt tán thành, Quốc hội đã biểu quyết thông qua Nghị quyết của Quốc hội thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù để thực hiện các dự án lớn, quan trọng trên địa bàn Thủ đô Hà Nội.

Nghị quyết này có hiệu lực thi hành kể từ ngày 12/12 và được thực hiện trong 5 năm.

Kỳ vọng giải quyết nhiều “điểm nghẽn” của thủ đô

Dự án lớn, quan trọng trên địa bàn thủ đô là các dự án cần triển khai ngay theo chỉ đạo của Bộ Chính trị, Ban Bí thư Trung ương Đảng, Đảng ủy Chính phủ, Ban chấp hành Đảng bộ TP Hà Nội.

Bên cạnh đó là dự án đầu tư công, dự án PPP đáp ứng tiêu chí dự án quan trọng quốc gia; dự án đầu tư công, dự án PPP sử dụng vốn ngân sách địa phương, nguồn vốn hợp pháp khác của địa phương trên địa bàn thành phố có quy mô tổng mức đầu tư từ 30.000 tỷ đồng trở lên.

Dự án lớn, quan trọng trên địa bàn thủ đô là dự án đầu tư thuộc danh mục dự án thu hút nhà đầu tư chiến lược theo quy định của pháp luật về thủ đô có quy mô vốn đầu tư từ 30.000 tỷ đồng trở lên.

Dự án cải tạo, chỉnh trang, tái thiết khu vực đô thị tại nghị quyết này là dự án xây dựng lại nhà chung cư thuộc trường hợp phải phá dỡ theo quy định; dự án cải tạo, chỉnh trang, tái thiết một ô phố đô thị hoặc nhiều ô phố đô thị.

Bên cạnh đó, dự án lớn, quan trọng trên địa bàn thủ đô còn là dự án đầu tư mới, cải tạo công trình để xử lý các điểm nghẽn, cấp bách về ùn tắc giao thông, úng ngập, ô nhiễm môi trường, trật tự đô thị.

Quy định đột phá về cải tạo chung cư cũ

Theo nghị quyết, UBND TP Hà Nội được quyết định biện pháp cưỡng chế trong các trường hợp chủ đầu tư đã được trên 75% các chủ sở hữu nhà, người sử dụng đất tương đương với ít nhất là 75% diện tích khu vực cải tạo, chỉnh trang, tái thiết khu vực đô thị đồng thuận phương án quy hoạch, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư.

Liên quan đến nội dung này, trước đó Ủy ban Kinh tế và Tài chính (UBKTTC) của Quốc hội đề nghị cân nhắc thận trọng và giải trình rõ mục tiêu chính sách của quy định này.

Theo cơ quan thẩm tra, cơ chế này được nhận định là rất phức tạp, có thể xung đột với Hiến pháp về quyền sở hữu và quyền cư trú hợp pháp của công dân, do bản chất việc cưỡng chế di dời trong trường hợp này thuộc quan hệ dân sự, kinh tế, không thuộc phạm vi “lợi ích công” theo nghĩa Hiến định.

UBKTTC đồng thời yêu cầu làm rõ cơ chế bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của người dân và quy định rõ phạm vi làm căn cứ xác định tỷ lệ đồng thuận để đảm bảo minh bạch và hài hòa lợi ích các bên.

Về nội dung này, Chính phủ cho rằng mặc dù Điều 20 Luật Thủ đô đã quy định tỷ lệ đồng thuận 75% số chủ sở hữu nhà, người sử dụng đất tương ứng với ít nhất 75% diện tích khu vực cải tạo, chỉnh trang, tái thiết đô thị đồng thuận với phương án quy hoạch, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, nhưng luật chưa có cơ chế xử lý đối với 25% số chủ sở hữu nhà và người sử dụng đất không đồng thuận.

“Điều này sẽ tạo ra điểm nghẽn pháp lý khiến các dự án bị đình trệ, khó triển khai thực hiện”, theo báo cáo của Chính phủ.

Vì vậy, Chính phủ cho rằng việc bổ sung quy định về biện pháp cưỡng chế là rất cần thiết để bảo vệ tính mạng của người dân và đẩy nhanh tiến độ dự án.

Theo Chính phủ, biện pháp này chỉ được áp dụng khi chung cư cũ nguy hiểm, đã có trên 75% người dân đồng thuận và sau khi thành phố đã nỗ lực cao nhất để có mức đền bù hỗ trợ tái định cư thỏa đáng và thực hiện đầy đủ các bước tuyên truyền, vận động, thuyết phục.

Chính phủ nhấn mạnh việc cưỡng chế sẽ được thực hiện đúng quy định của pháp luật hiện hành, phải có phương án tái định cư, niêm yết công khai quyết định.

Chính phủ đánh giá quy định này được thông qua sẽ giúp thay đổi bộ mặt thủ đô, cải thiện cảnh quan, đảm bảo an toàn cho tài sản, tính mạng và nâng cao chất lượng cuộc sống của nhân dân.

Do đó, Chính phủ đề nghị giữ nguyên như nội dung dự thảo nghị quyết.

Xem toàn văn nội dung dự thảo nghị quyết tại đây .